mai ve küreselleşme karşıtı çalışma grubu |
İL ÖZEL İDARESİ KANUNU Kanun No. 5197
Kabul Tarihi : 24.6.2004 |
BİRİNCİ KISIMGenel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç MADDE 1.-
Bu Kanunun amacı; il özel idaresinin kuruluşunu, organlarını, yönetimini, görev,
yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir. Kapsam MADDE 2.-
Bu Kanun il özel idaresini kapsar. Tanımlar MADDE 3.-
Bu Kanunun uygulanmasında; a) İl özel
idaresi: İlin ve il sınırları içindeki halkın mahallî müşterek nitelikteki
ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından
seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini, b) İl özel
idaresinin organları: İl genel meclisini, il encümenini ve valiyi, İfade eder. İKİNCİ BÖLÜM İl Özel İdaresinin Kuruluşu ve
Sınırları KuruluşMADDE 4.-
İl özel idaresi, ilin kurulmasına dair kanunla kurulur ve ilin kaldırılmasıyla
tüzel kişiliği sona erer. İl özel
idaresinin görev alanı MADDE 5.-
İl özel idaresinin görev alanı il sınırlarını kapsar. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İl Özel İdaresinin Görev, Yetki ve
Sorumlulukları İl özel idaresinin görev ve sorumluluklarıMADDE 6.-
İl özel idaresi; kanunlarla başka bir kamu kurum ve kuruluşuna verilmeyen mahallî
müşterek nitelikteki her türlü görev ve hizmeti yapar, gerekli kararları alır,
uygular ve denetler. İl özel
idaresi bu hizmetlerden; a) Eğitim,
sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve
iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet ve yardımlar,
yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtlarına ilişkin
hizmetleri il sınırları içinde, b) İmar,
yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma, kültür, turizm,
gençlik ve spor; orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe
tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları dışında, Yapmakla
görevli ve yetkilidir. İl çevre
düzeni plânı; valinin koordinasyonunda, büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri,
diğer illerde il belediyesi ve il özel idaresi ile birlikte yapılır. İl çevre
düzeni plânı belediye meclisi ile il genel meclisi tarafından onaylanır. Hizmetlerin
yerine getirilmesinde öncelik sırası, il özel idaresinin malî durumu, hizmetin
ivediliği ve verildiği yerin gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak belirlenir. İl özel
idaresi hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur.
Hizmet sunumunda özürlü, yaşlı, düşkün ve dar gelirlilerin durumuna uygun
yöntemler uygulanır. Hizmetlerin
diğer mahallî idareler ve kamu kuruluşları arasında bütünlük ve uyum içinde
yürütülmesine yönelik koordinasyon o ilin valisi tarafından sağlanır. İl özel
idaresinin yetkileri ve imtiyazları MADDE 7.- İl
özel idaresinin yetkileri ve imtiyazları şunlardır: a) Kanunlarla
verilen görev ve hizmetleri yerine getirebilmek için her türlü faaliyette bulunmak,
gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için kanunlarda belirtilen izin ve ruhsatları
vermek ve denetlemek. b)
Kanunların il özel idaresine verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, emir
vermek, yasak koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek. c)
Hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, taşınır ve taşınmaz malları almak, satmak,
kiralamak veya kiraya vermek, takas etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis
etmek. d) Borç
almak ve bağış kabul etmek. e) Vergi,
resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı yirmibeşmilyar Türk Lirasına kadar olan
dava konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine karar vermek. f) Özel
kanunları gereğince il özel idaresine ait vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve
tahsilini yapmak. g) Belediye
sınırları dışındaki gayri sıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve
eğlence yerlerine ruhsat vermek ve denetlemek. İl özel
idaresi, hizmetleri ile ilgili olarak, halkın görüş ve düşüncelerini belirlemek
amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir. İl özel
idaresinin mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş
sayılır. İl özel
idaresinin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde edilen gelirleri, vergi, resim ve
harçları, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları
haczedilemez. İl özel
idaresine tanınan muafiyetler MADDE 8.-
İl özel idaresinin kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık, gelir
getirmeyen taşınmaz malları ile bunların inşa ve kullanımları her türlü vergi,
resim, harç, katkı ve katılma paylarından muaftır. İKİNCİ KISIM İl Özel İdaresinin Organları BİRİNCİ BÖLÜMİl Genel Meclisi İl genel
meclisi MADDE 9.-
İl genel meclisi, il özel idaresinin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen
esas ve usullere göre ildeki seçmenler tarafından seçilmiş üyelerden oluşur. İl genel
meclisinin görev ve yetkileri MADDE 10.-
İl genel meclisinin görev ve yetkileri şunlardır: a) Stratejik
plân ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi faaliyetlerini ve
personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara bağlamak. b) Bütçe ve
kesin hesabı kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel
sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. c) İl çevre
düzeni plânı ile belediye sınırları dışındaki alanların imar plânlarını
görüşmek ve karara bağlamak. d)
Borçlanmaya karar vermek. e) Bütçe
içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu
ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı
kurulmasına karar vermek. f) Taşınmaz
mal alımına, satımına, trampa edilmesine, tahsisine, tahsis şeklinin
değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın akar haline getirilmesine izin; üç
yıldan fazla kiralanmasına ve süresi yirmibeş yılı geçmemek kaydıyla bunlar
üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek. g) Şartlı
bağışları kabul etmek. h) Vergi,
resim ve harç dışında kalan miktarı beşmilyardan yirmibeşmilyar Türk Lirasına
kadar ihtilaf konusu olan özel idare alacaklarının anlaşma ile tasfiyesine karar
vermek. i) İl özel
idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarının yap-işlet veya
yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına, il özel idaresine ait şirket, işletme ve
iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek. j) Encümen
üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek. k) Halk
denetçisini seçmek. l) İl özel
idaresi tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek. m) Norm kadro
çerçevesinde il özel idaresinin ve bağlı kuruluşlarının kadrolarının ihdas,
iptal ve değiştirilmesine karar vermek. n) Yurt
içindeki ve yurt dışındaki mahallî idareler ve mahallî idare birlikleriyle
karşılıklı işbirliği yapılmasına karar vermek. o) Diğer
mahallî idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya ayrılmaya
karar vermek. p) İl özel
idaresine kanunlarla verilen görev ve hizmetler dışında kalan ve ilgililerin isteğine
bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek. Meclis
başkanlık divanı MADDE 11.-
İl genel meclisi, seçim sonuçlarının ilânını izleyen beşinci gün kendiliğinden
toplanır. Bu toplantıda meclise en yaşlı üye başkanlık eder. Meclis, bu
toplantıda, üyeleri arasından ve gizli oyla meclis başkanını, meclis birinci ve
ikinci başkan vekillerini, ikisi yedek olmak üzere dört kâtip üyeyi ilk iki yıl
için görev yapmak üzere seçer. İlk iki yıldan sonra seçilecek başkanlık divanı,
yapılacak ilk mahallî idareler seçimlerine kadar görev yapar. Meclis
başkanlık divanı seçimi üç gün içinde tamamlanır. Meclis
başkanlığı ve başkanlık divanında boşalma olması durumunda, kalan süreyi
tamamlamak üzere, yenisi seçilir. İl genel meclisine meclis başkanı, bulunmaması durumunda meclis birinci başkan vekili, onun da bulunmaması durumunda ikinci başkan vekili başkanlık eder. Meclis
başkanı, meclis çalışmalarında düzeni sağlamakla yükümlüdür. İl genel
meclisinin çalışmalarına ilişkin esas ve usuller İçişleri Bakanlığı tarafından
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Meclis
toplantısı MADDE 12.-
İl genel meclisi, il genel meclisince belirlenecek bir aylık tatil hariç her ayın ilk
haftası meclis tarafından önceden belirlenen günde mutat toplantı yerinde toplanır.
Kasım ayı toplantısı dönem başı toplantısıdır. Bütçe
görüşmesine rastlayan toplantı süresi en çok yirmi gün, diğer toplantıların
süresi en çok beş gündür. Mutat
toplantı yeri dışında toplanılmasının zorunlu olduğu durumda üyelere ve valiye
önceden bilgi vermek kaydıyla meclis başkanının belirlediği yerde toplantı
yapılır. Ayrıca, toplantının yeri ve zamanı mutat usullerle halka duyurulur. İl genel
meclisinin toplantıları açıktır. Meclis başkanı veya üyelerden herhangi birinin
gerekçeli önerisi üzerine, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla kapalı
oturum yapılmasına karar verilebilir. Salt çoğunluk belli bir sayının yarısından
az olmayan çoğunluğu ifade eder. İl genel
meclisi görüşmeleri görevlilerce tutanağa geçirilir, tutanak başkan ve kâtip
üyeler tarafından imzalanır. Toplantılar, meclisin kararıyla sesli veya görüntülü
cihazlarla da kaydedilebilir. Özel idare
teşkilatı ve ildeki kamu kurum ve kuruluşlarının birim amirleri gündemdeki konularla
ilgili olarak meclis toplantılarına davet edilebilir ve
bilgi alınabilir. Gündem MADDE 13.-
Gündem, meclis başkanı tarafından belirlenir ve üyelere en az üç gün önceden
bildirilir. Valinin önerdiği hususlar gündeme alınır. Gündem, çeşitli yollarla da
halka duyurulur. İl genel
meclisi üyeleri de il özel idaresine ait işlerle ilgili konuların gündeme
alınmasını önerebilir. Öneri, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla kabul
edildiği takdirde gündeme alınır. Toplantı
ve karar yeter sayısı MADDE 14.-
İl genel meclisi, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların
salt çoğunluğuyla karar verir. Ancak, karar yeter sayısı, üye tam sayısının
dörtte birinden az olamaz. Oylamada eşitlik çıkması durumunda meclis başkanının
bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Gizli oylamalarda eşitlik çıkması durumunda
oylama tekrarlanır, eşitliğin bozulmaması durumunda meclis başkanı tarafından kur'a
çekilir. Meclisin
toplanmasında, üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde,
başkan, gün ve saatini tespit ederek en geç üç gün içinde toplanmak üzere meclisi
tatil eder. Gelecek toplantı, üye tam sayısının dörtte birinden az olmayan üye
sayısı ile yapılır. Görüşmeler
sırasında başkan veya üyelerden birinin isteği üzerine yapılacak yoklamada karar
yeter sayısının bulunmadığı anlaşılırsa, ikinci fıkradaki hükümler uygulanır. Üyeler
oylarını bizzat kullanır. Gizli oy kullanmaya fizikî bakımdan engelli üyeler, tayin
edecekleri kişi eliyle oy kullanabilir. Oylama;
gizli, işaretle veya ad okunarak yapılır. Oy verme kabul, ret veya çekimser şeklinde
olur. Kararlar,
meclis başkanı ve kâtip üyeler tarafından imzalanır ve bir sonraki toplantıda
üyelere dağıtılır. Meclis
kararlarının kesinleşmesi MADDE 15.-
İl genel meclisi tarafından alınan kararların tam metni, en geç beş gün içinde
valiye gönderilir. Vali, hukuka aykırı gördüğü kararları, yedi gün içinde
gerekçesini de belirterek yeniden görüşülmek üzere il genel meclisine iade edebilir.
Valiye gönderilmeyen meclis kararları yürürlüğe giremez. Yeniden
görüşülmesi istenilmeyen kararlar ile yeniden görüşülmesi istenip de il genel
meclisi üye tam sayısının salt çoğunluğuyla ısrar edilen kararlar kesinleşir. Vali,
meclisin ısrarı ile kesinleşen kararlar
aleyhine on gün içinde idarî yargıya başvurabilir. Kesinleşen
il genel meclisi karar özetleri toplantıyı izleyen en geç yedi gün içinde çeşitli
yollarla halka duyurulur. İhtisas
komisyonları MADDE 16.-
İl genel meclisi, her dönem başı toplantısında, üyeleri arasından seçilecek en az
üç, en çok beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Plân ve Bütçe ile
İmar ve Bayındırlık komisyonları en çok yedi kişiden meydana gelir. İhtisas
komisyonları, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin il genel meclisindeki
üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşturulur. Eğitim,
kültür ve sosyal hizmetler komisyonu, imar ve bayındırlık komisyonu, çevre ve
sağlık komisyonu ile plân ve bütçe komisyonu kurulması zorunludur. İmar ve
bayındırlık komisyonu dışındaki komisyonların çalışma süreleri meclisin
toplantı süresiyle sınırlıdır. Meclis toplantısını müteakip imar ve bayındırlık komisyonu en fazla on iş
günü, diğer komisyonlar ise beş iş günü toplanarak kendisine havale edilen işleri
sonuçlandırır. Rapor bu sürenin sonunda meclise sunulmadığı takdirde, konu meclis
başkanı tarafından doğrudan gündeme alınır. Kaymakamlar
ve ildeki kamu kuruluşlarının amirleri ve ildeki
kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversite ve sendikalar ile gündemdeki
konularla ilgili köy ve mahalle muhtarları ile sivil toplum örgütlerinin temsilcileri,
oy hakkı olmaksızın kendi görev ve faaliyet alanlarına giren konuların
görüşüldüğü ihtisas komisyonu toplantılarına katılabilir ve görüş
bildirebilir. İhtisas
komisyonlarının görev alanına giren işler bu komisyonlarda görüşüldükten sonra
il genel meclisinde karara bağlanır. Komisyon
çalışmalarında uzman kişilerden yararlanılabilir. Komisyon
raporları alenîdir, çeşitli yollarla halka duyurulur ve isteyenlere il genel meclisi
tarafından belirlenecek bedel karşılığında verilir. Denetim
komisyonu MADDE 17.-
İl genel meclisi, her yılın ocak ayında yapılacak toplantısında il özel idaresinin
bir önceki yıl gelir ve giderleri ile hesap ve işlemlerinin denetimi için kendi
üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az, beşten çok olmamak üzere
bir denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasî parti grubunun ve bağımsız
üyelerin il genel meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması
suretiyle oluşur. Komisyon,
vali tarafından il özel idare binası içinde belirlenen yerde çalışır ve
çalışmalarında uzman kişi ve kuruluşlardan yararlanabileceği gibi valinin onayıyla
kamu kuruluşları personelinden de yararlanabilir. Komisyon tarafından istenen bilgi ve
belgelerin iade edilmek üzere verilmesi zorunludur. Komisyon,
çalışmasını şubat ayı sonuna kadar tamamlar ve buna ilişkin raporunu, izleyen
ayın onbeşine kadar meclis başkanlığına sunar. Konusu suç
teşkil eden hususlarla ilgili olarak meclis başkanlığı tarafından yetkili mercilere
suç duyurusunda bulunulur. Meclisin
bilgi edinme ve denetim yolları MADDE 18.-
İl genel meclisi soru, genel görüşme ve faaliyet raporunu değerlendirme yollarıyla
bilgi edinme ve denetim yetkisini kullanır. Meclis
üyeleri, meclis başkanlığına önerge vererek il özel idaresi işleriyle ilgili
konularda sözlü veya yazılı soru sorabilir. Soru, vali veya görevlendireceği kişi
tarafından sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılır. İl genel
meclisi üyelerinin en az üçte biri, meclis başkanlığına istekte bulunarak il özel
idaresinin işleriyle ilgili bir konuda mecliste genel görüşme açılmasını
isteyebilir. Bu istek, meclis tarafından kabul edildiği takdirde gündeme alınır. Vali, mart
ayı toplantısında bir önceki yıla ait faaliyet raporunu meclise sunar. Faaliyet
raporundaki açıklamalar, meclis üye tam sayısının dörtte üç çoğunluğuyla
yeterli görülmezse, yetersizlik kararıyla görüşmeleri kapsayan tutanak, meclis
başkanı tarafından gereği yapılmak üzere İçişleri Bakanlığına gönderilir. Başkan ve
meclis üyelerinin görüşmelere katılamayacağı durumlar MADDE 19.-
İl genel meclisi başkanı ve üyeleri, münhasıran kendileriyle veya ikinci derece
dahil kan, kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü
meclis toplantılarına katılamazlar. Meclis
üyelerinin yükümlülükleri MADDE 20.-
İl genel meclisi üyeleri, görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden
itibaren iki yıl süreyle il özel idaresi ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan
doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz. Meclis
üyeliğinin sona ermesi MADDE 21.-
İl genel meclisi üyeliği, ölüm ve istifa durumunda kendiliğinden sona erer. Özürsüz
veya izinsiz olarak arka arkaya üç birleşim günü veya bir yıl içinde yapılan
toplantıların yarısına katılmayan üyenin üyeliğinin düşmesine, savunması
alındıktan sonra üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar verilir. İl genel
meclisi üyeliğine seçilme yeterliliğinin kaybedilmesi durumunda, valinin bildirmesi
üzerine Danıştay tarafından üyeliğin düşmesine karar verilir. Meclisin
feshi MADDE 22.-
İl genel meclisi; a) Kendisine
kanunla verilen görevleri süresi içinde yapmayı ihmal eder ve bu durum il özel
idaresine ait işleri aksatırsa, b) İl özel
idaresine verilen görevlerle ilgisi olmayan siyasî konularda karar alırsa, İçişleri
Bakanlığının bildirisi üzerine Danıştayın kararı ile feshedilir. İçişleri
Bakanlığı gerekli gördüğü takdirde meclisin feshine dair bildiri ile birlikte karar
verilinceye kadar meclis toplantılarının ertelenmesini de ister. Danıştay,
toplantıların ertelenmesi hususunu en geç bir ay içinde karara bağlar. Bu şekilde
feshedilen meclisin yerine seçilen meclis, kalan süreyi tamamlar. Boşalan
meclisin görevinin yerine getirilmesi MADDE 23.-
İl genel meclisinin; a) Danıştay
tarafından feshi veya meclis toplantılarının ertelenmesi, b) Yedek
üyelerin getirilmesinden sonra da meclis üye tam sayısının yarısından aşağı
düşmesi, c) Geçici
olarak görevden uzaklaştırılması, d) Meclis
üye tamsayısının yarıdan fazlasının tutuklanması, Durumlarında,
meclis çalışabilir duruma gelinceye veya yeni meclis seçimi yapılıncaya kadar il
genel meclisi görevi, encümenin memur üyeleri tarafından yürütülür. Meclis
üyelerinin huzur hakları ve diğer sosyal hakları MADDE 24.-
Meclis toplantılarına katıldıkları her gün için; il genel meclisi başkanına 2600
gösterge, diğer meclis üyelerine 2200 gösterge rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile
çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir. İl genel
meclisi üyeleri hastalıkları süresince izinli sayılır. Ayrıca mazeretleri
durumunda, bir yıl içindeki toplantı süresinin yarısını aşmamak şartıyla
istekleri üzerine meclis tarafından izin verilebilir. İKİNCİ BÖLÜM İl Encümeni İl encümeniMADDE 25.-
İl encümeni valinin başkanlığında, il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri
arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri malî hizmetler birim
amiri olmak üzere valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden
oluşur. Valinin
katılamadığı encümen toplantısına genel sekreter başkanlık eder. Encümen
toplantılarına gündemdeki konularla ilgili olarak, ilgili birim amirleri vali
tarafından oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere çağrılabilir. Encümenin
görev ve yetkileri MADDE 26.-
Encümenin görev ve yetkileri şunlardır: a) Stratejik
plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip il genel
meclisine görüş bildirmek. b) Yıllık
çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve
uygulamak. c)
Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek. d) Bütçede
fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. e) Kanunlarda
öngörülen cezaları vermek. f) Vergi,
resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beşmilyar Türk Lirasına kadar olan
ihtilafların sulhen halline karar vermek. g) Taşınmaz mal satımına, trampa edilmesine ve tahsisine ilişkin kararları
uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek. h) Belediye
sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini
belirlemek. i) Vali
tarafından havale edilen konularda görüş bildirmek. j) Kanunlarla
verilen diğer görevleri yapmak. Encümen
toplantısı MADDE 27.- Encümen, haftada en az bir defa
olmak üzere önceden belirlenen gün ve saatte toplanır. Başkan acil durumlarda
encümeni toplantıya çağırabilir. Encümen üye
tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla
karar verir. Oyların eşitliği durumunda başkanın bulunduğu taraf çoğunluk
sayılır. Çekimser oy kullanılamaz. Encümen
gündemi vali tarafından hazırlanır. Encümen üyeleri gündem maddesi teklif edebilir. Encümen,
gündemindeki konuları en geç bir hafta içinde görüşüp karara bağlar. Alınan
kararlar başkan ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara muhalif
kalanlar gerekçelerini de açıklar. Vali kanun,
tüzük, yönetmelik ve il genel meclisi kararlarına aykırı gördüğü encümen
kararının bir sonraki toplantıda tekrar görüşülmesini isteyebilir. Encümen,
kararında ısrar ederse karar kesinleşir. Bu takdirde, vali, kesinleşen encümen
kararının uygulanmasını durdurur ve idari
yargı mercilerine yürütmeyi durdurma talebi ile birlikte on gün içinde başvurur.
İtiraz Danıştayca en geç altmış gün içinde karara bağlanır. Encümen
başkan ve üyeleri, münhasıran kendileri, ikinci derece dahil kan ve kayın
hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü encümen
toplantılarına katılamazlar. Encümen
üyelerine verilecek ödenek MADDE 28.-
Encümen başkanına 14000, üyelerine 12000 gösterge rakamının Devlet memurları için
belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık brüt ödenek
verilir. Encümenin memur üyelerine encümen üyeleri için belirlenen gösterge
rakamının yarısı ödenir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Vali Vali MADDE 29.-
Vali, il özel idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Valinin görev ve yetkileriMADDE 30.-
Valinin görev ve yetkileri şunlardır: a) İl özel
idaresi teşkilâtının en üst amiri olarak il özel idaresi teşkilâtını sevk ve
idare etmek, il özel idaresinin hak ve menfaatlerini korumak. b) İl özel
idaresini stratejik plâna uygun olarak yönetmek, il özel idaresinin kurumsal
stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, il özel idaresi
faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak ve uygulamak,
izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise sunmak. c) İl özel
idaresini Devlet dairelerinde ve törenlerde, davacı veya davalı olarak da yargı
yerlerinde temsil etmek veya vekil tayin
etmek. d) İl
encümenine başkanlık etmek. e) İl özel
idaresinin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek. f) İl özel
idaresinin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek. g) Yetkili
organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak. h) İl genel
meclisi ve encümen kararlarını uygulamak. i) Bütçeyi
uygulamak, bütçede meclis ve encümenin yetkisi dışında kalan aktarmaları yapmak. j) İl özel
idaresi personelini atamak. k) İl özel
idaresi, bağlı kuruluşlarını ve işletmelerini denetlemek. l) Şartsız
bağışları kabul etmek. m) İl
halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak. n) Bütçede
yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak. o) Kanunlarla
il özel idaresine verilen ve il genel meclisi veya il encümeni kararını gerektirmeyen
görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak. Stratejik
plân ve performans plânı MADDE 31.-
Vali, mahallî idareler genel seçimlerinden itibaren altı ay içinde; kalkınma plân ve
programları ile varsa bölge plânına uygun olarak stratejik plân ve ilgili olduğu
yıl başından önce de yıllık performans plânı hazırlayıp il genel meclisine
sunar. Stratejik
plân, varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum
örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanır ve il genel meclisinde kabul edildikten
sonra yürürlüğe girer. Stratejik
plân ve performans plânı bütçenin hazırlanmasına esas teşkil eder ve il genel
meclisinde bütçeden önce görüşülerek kabul edilir. Yetki
devri MADDE 32.-
Vali, görev ve yetkilerinden bir kısmını uygun gördüğü takdirde, yöneticilik
sıfatı bulunan il özel idaresi görevlileri ile ilçelerde kaymakamlara devredebilir. İhtilaf
halinde temsil yetkisinin devri MADDE 33.-
Vali ile birinci ve ikinci derecedeki kan ve kayın hısımlarının il özel idaresi ile
ihtilâflı olduğu durumlarda, dava açılması ve bu davada il özel idaresinin temsili,
meclis başkanı, bulunmadığı takdirde başkan vekili veya bunların yetkilendireceği
kişiler tarafından yerine getirilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Organlara İlişkin Ortak Hükümler Görevden uzaklaştırmaMADDE 34.-
Görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılan
il özel idaresi organları veya bu organların üyeleri, geçici bir önlem olarak kesin
hükme kadar görevden uzaklaştırılabilir. Görevden
uzaklaştırma önlemi iki ayda bir gözden geçirilir. Devamında kamu yararı
bakımından yarar görülmeyen görevden uzaklaştırma önlemi kaldırılır. Soruşturma
veya kovuşturma sebebiyle görevden uzaklaştırılan il özel idaresi organları veya bu
organların üyeleri hakkında; 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin
Yargılanması Hakkında Kanuna göre soruşturma izni verilmemesi, takipsizlik, kamu
davasının düşmesi veya beraat kararı verilmesi, davanın genel af ile ortadan
kaldırılması veya görevden düşürülmeyi gerektirmeyen bir suçla mahkûm olunması
durumunda görevden uzaklaştırma önlemi kaldırılır. ÜÇÜNCÜ KISIM İl Özel İdaresi Teşkilâtı İl özel idaresi teşkilâtıMADDE 35.-
İl özel idaresi teşkilatı; genel sekreterlik, malî işler, sağlık, tarım, imar,
insan kaynakları, hukuk işleri birimlerinden oluşur. İlin nüfusu, fiziki ve coğrafi yapısı, ekonomik, sosyal, kültürel
özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak norm kadro sistemine ve ihtiyaca
göre oluşturulacak diğer birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesi
il genel meclisinin kararıyla olur. Bu birimler büyükşehir belediyesi olan illerde
daire başkanlığı ve müdürlük, diğer illerde müdürlük şeklinde kurulur. Genel
sekreter, il özel idaresi hizmetlerini vali adına ve onun emirleri yönünde, mevzuat
hükümlerine, il genel meclisi ve il encümeni kararlarına, il özel idaresinin amaç ve
politikalarına, stratejik plân ve yıllık çalışma programına göre düzenler ve
yürütür. Bu amaçla il özel idaresi kuruluşlarına gereken emirleri verir ve
bunların uygulanmasını gözetir ve sağlar. Genel
sekreter yukarıda belirtilen hizmetlerin yürütülmesinden valiye karşı sorumludur. Toplam
nüfusu 3.000.000'a kadar olan illerde, ihtiyaca göre en fazla iki, nüfusu bunun
üzerinde olan illerde en fazla dört genel sekreter yardımcılığı kadrosu ihdas
edilebilir. İlçelerde,
özel idare işlerini yürütmek amacıyla kaymakama bağlı ilçe özel idare
teşkilâtı oluşturulabilir. Norm kadro
ve personel istihdamı MADDE 36.-
Norm kadro ilke ve standartları İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel
Başkanlığı tarafından müştereken belirlenir. Bu ilke ve standartlar çerçevesinde
norm kadro çalışmasını il özel idaresi yapar veya yaptırır. İl özel
idaresi personeli, vali tarafından atanır ve ilk toplantıda il genel meclisinin
bilgisine sunulur. İl özel idareleri, norm kadro unvan ve sayıları dahilinde olmak kaydıyla, çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, sosyal ve ekonomi, kültür ve sanat, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında; tabip, uzman tabip, veteriner, avukat, mühendis, çözümleyici ve programcı, mimar, ebe, hemşire, teknisyen ve tekniker gibi ihtiyaç duydukları uzman ve teknik personeli, sözleşme ile çalıştırabilir. Bu şekilde sözleşmeli olarak çalıştırılacakların, yürütecekleri hizmete ilişkin nitelikleri taşımaları şarttır. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Üçüncü
fıkra hükmü uyarınca istihdam
edileceklerin ücret miktarları, yılları Bütçe Kanununda belirlenecek ücret
tavanını aşmamak üzere Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sınırlar içerisinde
il genel meclisi tarafından belirlenir. Bu şekilde çalıştırılacaklara her ne ad
altında olursa olsun sözleşme ücreti dışında herhangi bir ödeme yapılamaz ve
ücret mahiyetinde aynî ya da nakdî menfaat temin edilemez. Söz konusu personel
hakkında bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda
vize hariç 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü
maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanır. Genel
Sekreterlik kadrosuna atananlar, büyükşehir belediyesi bulunan illerde genel idare
hizmetleri sınıfına dahil bakanlık genel müdürü, diğer illerde ise genel idare
hizmetleri sınıfına dahil müstakil daire başkanı için ilgili mevzuatında
öngörülen tüm haklardan aynen yararlanırlar; bunlar valinin teklifi ve İçişleri
Bakanlığının onayı ile atanır. Kamu kurum ve
kuruluşlarında istihdam edilmekte olan memurlar, valinin talebi, kendilerinin isteği ve
kurumlarının muvafakatiyle il özel idarelerinin birim müdürü ve üstü yönetici
kadrolarında görevlendirilebilirler. Bu şekilde görevlendirmelerde 657 sayılı Devlet
Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) bendinde öngörülen şartlar dikkate
alınır. İl özel idarelerinde bu şekilde istihdam edilen kamu kurum ve kuruluşları
personeli kurumlarından izinli sayılırlar. Bu personelin görevlendirildikleri süre
zarfındaki, görevlendirildikleri kadroya ait her türlü malî hakları ile kurumları
tarafından karşılanması gereken sosyal güvenlik ve benzeri diğer hakları il özel
idaresi tarafından ödenir. İzinli oldukları müddet, terfi ve emekliliklerinde hesaba
katılır ve terfi haklarını kazananlar başkaca bir işleme lüzum kalmaksızın terfi
ettirilirler. Bu şekilde görevlendirilenler, görevlendirme süresinin sona ermesinden
itibaren onbeş gün içerisinde yazılı olarak eski kurumlarına başvurmaları halinde
en geç bir ay içerisinde kadrolarına,
kadroları kaldırılmış veya kadrolarına zorunlu sebeplerle atama yapılmış ise
durumlarına uygun bir kadroya atanırlar. Genel
sekreter olarak atanan mülki idare amirlerinin bu görevde geçen süreleri meslekî
kıdemlerinde geçmiş sayılır. Bu şekilde atananlar genel sekreterlik görevinin sona
ermesinden itibaren bir ay içerisinde İçişleri Bakanlığı tarafından meslekî
kıdemlerine uygun görevlere atanırlar. Sözleşmeli
ve işçi statüsünde çalışanlar hariç olmak üzere il özel idaresi memurlarına,
başarı durumlarına göre toplam memur sayısının %10’unu ve Devlet memurlarına
uygulanan aylık katsayısının 20000 gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak
miktarı geçmemek üzere, çalıştıkları sürelerle (hastalık ve yıllık izinleri
dahil) orantılı olarak, encümen kararı ile yılda en fazla iki kez ikramiye
ödenebilir. Büyükşehir belediyelerinin olduğu yerlerde bu rakam 30000 olarak
uygulanır. DÖRDÜNCÜ KISIM İl Özel İdarelerinin Denetimi Denetimin
amacı MADDE 37.-
İl özel idarelerinin denetimi; faaliyet ve işlemlerinde hataların önlenmesine
yardımcı olmak, çalışanların ve il özel idaresi teşkilâtının gelişmesine,
yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı duruma gelmesine
rehberlik etmek amacıyla; hizmetlerin süreç ve sonuçlarını mevzuata, önceden
belirlenmiş amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine ve kalite standartlarına göre
tarafsız olarak analiz etmek, karşılaştırmak ve ölçmek; kanıtlara dayalı olarak
değerlendirmek, elde edilen sonuçları rapor hâline getirerek ilgililere duyurmaktır. Denetimin
kapsamı ve türleri MADDE 38.-
İl özel idarelerinde iç ve dış denetim yapılır. Denetim, iş ve işlemlerin hukuka
uygunluk, malî ve performans denetimini kapsar. İç ve dış
denetim 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre yapılır
. Ayrıca, il
özel idaresinin malî işlemler dışında kalan diğer idarî işlemleri, idarenin
bütünlüğüne ve kalkınma plânı ve stratejilerine uygunluğu açısından
İçişleri Bakanlığı, vali veya görevlendireceği elemanlar tarafından da denetlenir. İl özel
idarelerine bağlı kuruluş ve işletmeleri yukarıdaki esaslara göre denetlenir. Denetime
ilişkin sonuçlar kamuoyuna açıklanır ve meclisin bilgisine sunulur. Faaliyet
raporu MADDE 39.-
Vali, Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 41 inci maddesinin dördüncü
fıkrasında belirtilen biçimde; stratejik plân ve performans hedeflerine göre
yürütülen faaliyetleri, belirlenmiş performans ölçütlerine göre hedef ve
gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini açıklayan faaliyet
raporunu hazırlar. Faaliyet
raporu mart ayı toplantısında vali veya genel sekreter tarafından meclise sunulur.
Raporun bir örneği İçişleri Bakanlığına gönderilir ve kamuoyuna da açıklanır. Hizmetlerde
aksama MADDE 40.-
İl özel idaresi hizmetlerinin ciddî bir biçimde aksatıldığının ve bu durumun
halkın sağlık, huzur ve esenliğini hayatî derecede olumsuz etkilediğinin ilgili
bakanlığın talebi üzerine yetkili sulh hukuk hâkimi tarafından belirlenmesi
durumunda, İçişleri
Bakanlığı; a)
Hizmetlerde meydana gelen aksamanın giderilmesini, hizmetin özelliğine göre makul bir
süre vererek il özel idaresinden ister. b) Aksama
giderilemezse, söz konusu hizmetin yerine getirilmesini o ilin valisinden ister. Bu
durumda, vali, aksaklığı öncelikle il özel idaresinin araç, gereç, personel ve
diğer kaynaklarıyla giderir. Mümkün olmadığı takdirde diğer kamu kurum ve
kuruluşlarının imkânlarını da kullanabilir. Bu nedenle ortaya çıkacak maliyet vali
tarafından İller Bankasına bildirilir ve İller Bankasınca o il özel idaresinin
müteakip ay genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamı üzerinden il özel
idaresine ayrılan paydan valilik emrine gönderilir. Denetimle
ilgili diğer hükümler MADDE 41.-
Denetimin yapılması ve faaliyet raporunun hazırlanması hususunda bu Kanunda hüküm
bulunmayan durumlarda 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile diğer
kanunların ilgili hükümleri uygulanır. BEŞİNCİ KISIM Malî Hükümler ve Cezalar BİRİNCİ BÖLÜM İl Özel İdaresinin Gelirleri ve Giderleri İl özel
idaresinin gelirleri MADDE 42.-
İl özel idaresinin gelirleri şunlardır: a) Kanunlarla
gösterilen il özel idaresi vergi, resim, harç ve katılma payları. b) Genel
bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylar. c) Genel ve
özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler. d) Taşınır
ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden elde
edilecek gelirler. e) İl genel
meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı
ücretler. f) Faiz ve
ceza gelirleri. g)
Bağışlar. h) Her
türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler. i) Diğer
gelirler. İl özel
idaresinin giderleri MADDE 43.-
İl özel idaresinin giderleri şunlardır: a) İl özel
idaresi binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı, bakımı ve
onarımı için yapılan giderler. b) İl özel
idaresinin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret,
ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer
giderler. c) Her
türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri. d) Vergi,
resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer
gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler. e) İl genel
meclisince belirlenecek ilkeler çerçevesinde köylere veya köylerin aralarında
kurdukları birliklere yapılacak yardımlar. f) İl özel
idaresinin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve birliklerle ilgili ortaklık
payı, üyelik aidatı giderleri. g) Faiz,
borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ve sigorta giderleri. h) Yoksul,
muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar. i) Dava takip
ve icra giderleri. j) Temsil,
tören, ağırlama ve tanıtım giderleri. k)
Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler. l) Yurt içi
ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan
ortak hizmetler ve diğer proje giderleri. m)
Sosyo-kültürel ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler. n) Özel
idare hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri. o) Doğal
afet giderleri. p) Kanunla
verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler. İKİNCİ BÖLÜM İl Özel İdaresi Bütçesi İl özel
idaresi bütçesi MADDE 44.-
İlin stratejik plânına uygun olarak hazırlanan bütçe, il özel idaresinin malî yıl
ve izleyen iki yıl içindeki gelir ve gider tahminlerini gösterir, gelirlerin
toplanmasına ve harcamaların yapılmasına izin verir. Bütçeye
ayrıntılı harcama programları ile finansman programları eklenir. Bütçe
yılı Devlet malî yılı ile aynıdır. Bütçe
dışı harcama yapılamaz. Vali ve
harcama yetkisi verilen diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli, tutumlu ve
yerinde harcanmasından sorumludur. Bütçenin
hazırlanması ve kabulü MADDE 45.
- Vali tarafından hazırlanan bütçe tasarısı eylül ayı başında il encümenine
sunulur. Encümen, bütçeyi inceleyerek görüşüyle birlikte kasım ayının birinci
gününden önce il genel meclisine sunar. İl genel
meclisi bütçe tasarısını yıl başından önce aynen veya değiştirerek kabul eder.
Ancak, meclis bütçe denkliğini bozacak biçimde gider artırıcı ve gelir azaltıcı
değişiklikler yapamaz. Harcama
yetkilisi MADDE 46.
- İl özel idaresi bütçesiyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin
en üst yöneticisi harcama yetkilisidir. İlçelerde bu yetki kaymakam tarafından
kullanılır. İlçelere
gönderilecek ödeneklerin, il özel idaresi malî kontrol yetkilisi tarafından vize
edilmesi yeterlidir. Bu ödeneklerin harcanması sırasında ayrıca harcama öncesi
kontrol işlemi yapılmaz. Kesin
hesap MADDE 47.
- Her yıl bütçesinin kesin hesabı, vali tarafından hesap döneminin bitiminden
sonra gelen mart ayı içinde encümene sunulur. Kesin hesap il genel meclisinin mayıs
ayı toplantısında görüşülerek karara bağlanır. Kesin
hesabın görüşülmesi ve kesinleşmesinde, bütçeye ilişkin hükümler uygulanır. Bütçe MADDE 48.
- İl özel idaresi bütçesi ile muhasebe işlemlerine ilişkin esas ve usuller
Maliye Bakanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığı tarafından
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Geçmiş
yıl bütçesinin devamı MADDE 49.
- Herhangi bir nedenle yeni yıl bütçesi kesinleşmemiş ise yeni bütçenin
kesinleşmesine kadar geçen yıl bütçesi uygulanır. Bütçenin
kabulüne kadar yapılan işlemler yeni yıl bütçesine göre yapılmış sayılır. Gelecek
yıllara yaygın hizmet yüklenmeleri MADDE 50.
- İl özel idarelerinde il genel meclisinin, il özel idaresine bağlı kuruluşlarda
yetkili organın kararı ile park, bahçe ve havuz bakımı; araç kiralama, kontrollük,
temizlik ve yemek hizmetleri; araç, bilgisayar, faks, fotokopi ve diğer teknolojik
ürünlerin bakım ve onarım işleri süresi ilk mahallî idareler genel seçimlerini
izleyen üçüncü ayın sonunu geçmemek üzere ihale yoluyla üçüncü şahıslara
gördürülebilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Borçlanma ve İktisadî Girişimler Borçlanma MADDE 51.
- İl özel idaresi, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak
amacıyla aşağıda belirtilen usul ve esaslara göre borçlanma yapabilir ve tahvil
ihraç edebilir: a) Dış
borçlanma, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında
Kanun hükümleri çerçevesinde ve sadece il
özel idaresinin yatırım programında yer alan projelerin finansmanı amacıyla
yapılabilir. b) İller
Bankasından yatırım kredisi ve nakit kredi kullanan il özel idaresi, ödeme plânını
bu bankaya sunmak zorundadır. İller Bankası hazırlanan geri ödeme plânını yeterli
görmediği il özel idaresinin kredi isteklerini reddeder. c) Tahvil
ihracı, yatırım programında yer alan projelerin finansmanı için ve ilgili mevzuat
hükümleri uyarınca yapılır. d) İl özel
idaresi ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip
oldukları şirketlerin faiz dahil iç ve dış borç stok tutarı, en son kesinleşmiş
bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirlenen yeniden
değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamaz. Bu miktar büyükşehir belediyesi
bulunan illerin özel idareleri için bir buçuk kat olarak uygulanır. e) İl özel
idaresi ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip
oldukları şirketlerin, en son kesinleşen bütçe gelirlerinin, 213 sayılı Vergi Usul
Kanununda belirlenen yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı içinde
toplam %10’unu geçmeyen iç borçlanmayı il genel meclisinin kararı; %10’u geçen
miktarlar için meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve İçişleri
Bakanlığının onayı ile yapabilir. f) İl özel
idarelerinin ileri teknoloji ve büyük tutarda maddi kaynak gerektiren alt yapı
yatırımlarında Devlet Plânlama Teşkilatı Müsteşarlığının teklifi üzerine
Bakanlar Kurulunca kabul edilen projeleri için yapılacak borçlanmalar (d) bendindeki
miktarın hesaplanmasında dikkate alınmaz. Dış kaynak gerektiren projelerde Hazine
Müsteşarlığının görüşü alınır. Yukarıda
belirtilen usul ve esaslara aykırı olarak borçlanan il özel idaresi sorumluları
hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmeyen durumlarda Türk Ceza Kanununun
240 ıncı maddesi hükümleri uygulanır. İl özel
idaresi, varlık ve yükümlülüklerinin ayrıntılı bir şekilde yer aldığı malî
tablolarını üçer aylık dönemler halinde İçişleri ve Maliye bakanlıkları ile
Devlet Plânlama Teşkilatı ve Hazine müsteşarlıklarına gönderir. Şirket
kurulması MADDE 52.-
İl özel idaresi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta
belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir. İşletme
tesisi MADDE 53.-
İl özel idaresi, özel gelir ve gideri bulunan hizmetlerini İçişleri Bakanlığının
izniyle bütçe içi işletme kurarak yapabilir. Bu
işletmeler il özel idaresinin tâbi olduğu usule göre denetlenir. Borç ve
alacakların takas ve mahsubu MADDE 54.-
4749 sayılı Kanun kapsamındaki Hazine alacakları hariç olmak üzere, il özel
idaresinin, genel bütçeli kuruluşlardan, sosyal güvenlik kuruluşlarından, mahalli
idarelerden ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarından olan özel hukuk ve kamu hukukuna
tâbi alacak ve borçları takas ve mahsup edilir. Bu kurum ve kuruluşların
bütçelerine yeterli ve gerekli ödenek konulur. Bu madde
gereğince takas ve mahsup işlemlerine ilişkin esas ve usuller, İçişleri
Bakanlığının olumlu görüşü alınarak, Maliye Bakanlığı tarafından
çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Cezalar Cezalar MADDE 55.-
İl özel idaresinin görev ve yetki alanına giren konularda, kanunların verdiği
yetkiye dayanarak il genel meclisi tarafından alınan ve usulüne uygun olarak ilân
edilen kararlara aykırı davrananlara; mevzuatta başka bir ceza öngörülmediği
durumlarda, üçyüzmilyon Türk Lirasına kadar para cezası verilir. Suçun herhangi bir
işyeri adına işlenmesi durumunda para cezası iki kat uygulanır. Birinci
fıkrada belirtilen suçların yeme, içme, eğlenme, dinlenme, yatma, bakım ve
temizlenme gibi ihtiyaçlarla ilgili ticaret, sanat ve meslekleri yapanlar tarafından
işlenmesi durumunda ayrıca üç günden yedi güne kadar işyerinin kapatılması
cezası verilir. İl özel
idaresinin görev ve sorumluluk alanlarında bulunan tesislere herhangi bir zarar
verilmesi durumunda, il özel idaresince eski duruma getirilerek yapılan masraflar %30
fazlasıyla zarar verenden tahsil edilir. Ceza verme
yetkisi MADDE 56.-
55 inci maddede öngörülen cezalar il encümeni tarafından verilir. Ancak vali veya
kaymakam, suçun işlendiğini tespit ettirdiğinde yüzmilyon Türk Lirasına kadar para
cezası ve üç güne kadar işyerinin kapatılması
cezası verebilir. Tutanak
düzenlenmesi MADDE 57.-
Cezayı gerektiren işlem ve eylemleri
yapanlar hakkında il özel idaresinin yetkili personeli tarafından tespit tutanağı
düzenlenir. Tutanakta yasağa aykırı olarak yapılan işlem ve eylemin yeri, zamanı,
niteliği ve aykırı olduğu mevzuat hükmü gösterilir. Tutanak, işlem ve eylemin
yapıldığı yerde düzenlenir ve taraflarca imzalanarak bir örneği ilgiliye, diğer
örneği on gün içinde il özel idaresine verilir. İlgilinin tutanağı imzalamaktan
veya almaktan kaçınması hâlinde, durum tutanağa yazılır ve bu halde tutanak ilgili
muhtarlığa verilmek suretiyle kendisine tebliğ edilmiş sayılır. Tutanağa
itiraz ve karara bağlama MADDE 58.-
Haklarında tespit tutanağı düzenlenenler tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün
içinde il özel idaresine itiraz edebilir. İtiraz, ilçelerde kaymakamlıklar kanalıyla
yapılabilir. Kaymakamlıklara yapılan itirazlar yedi gün içinde il özel idaresine
gönderilir. İtiraz
edilen veya edilmeyen tespit tutanakları onbeş gün içinde il encümeni tarafından
karara bağlanır. Kararların
tebliği ve itiraz MADDE 59.-
Bu Kanuna göre verilen ceza kararları 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu
hükümlerine göre tebliğ edilir. İdarî
yargı mercilerine yapılacak müracaat, para cezalarının yürütülmesini durdurmaz. Cezaların
uygulanması MADDE 60.-
Para cezaları, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde il özel idaresi hesabına
yatırılmadığı takdirde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. İşyeri
kapatma cezası, ceza süresince işyerinin mühürlenmesi suretiyle uygulanır. Toplatma
ve yok etme MADDE 61.-
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu hükümleri saklı kalmak üzere, il özel
idaresi tarafından satışı ve kullanılması yasaklanmış bulunan maddeler
toplattırılır. Yapılan inceleme ve tahlil sonucunda, sağlığa zararlı olanlar imha
edilir. Diğerleri sahibine teslim edilir. Otuz gün içinde sahipleri tarafından teslim
alınmayan mallar, il özel idaresi tarafından uygun biçimde değerlendirilir. ALTINCI KISIM Çeşitli ve Son Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Yurt
dışı ilişkileri MADDE 62.-
İl özel idaresi, il genel meclisinin kararına bağlı olarak görev alanıyla ilgili
konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara, kurucu üye
veya üye olabilir. İl özel
idaresi, bu teşekkül ve organizasyonlarla ortak faaliyet ve hizmet projeleri
gerçekleştirebilir. Birinci ve
ikinci fıkra gereğince yapılacak faaliyetlerin, dış politikaya ve uluslararası
anlaşmalara uygun olarak yürütülmesi ve önceden İçişleri Bakanlığının izninin
alınması zorunludur. Kaymakamların
görev ve ek ödeneği MADDE 63.-
Kaymakamlar, valinin verdiği il özel idaresinin görevlerini yapmakla yükümlü ve bu
görevlerin yapılmasından valiye karşı sorumludur. Kaymakamlara yaptıkları görevler
karşılığında 12000 gösterge rakamının Devlet memurlarına uygulanan aylık
katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ödenek verilir. Bu madde ile
28 inci maddede belirtilen ödeneklerin ödenmesinde, 4505 sayılı Sosyal Güvenlikle
İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Temsil Tazminatı Ödenmesi Hakkında
Kanunun 5 inci maddesinin (c) fıkrası ile 631 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu
Görevlilerinin Malî ve Sosyal Haklarında Düzenlemeler ile Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin
16 ncı maddesi hükümleri uygulanmaz. Diğer
kuruluşlarla ilişkiler MADDE 64.-
İl özel idaresi, il genel meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak
görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda; a) Diğer
kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli
veya bedelsiz üstelenebilir veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri
gerçekleştirebilir ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabilir. Bu takdirde
iş, işin yapımını üstlenen kuruluşun tâbi olduğu mevzuat hükümlerine göre
sonuçlandırılır. b) Merkezî
idareye ait asli görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla gerekli bina ve
tesisler ile arsa ve aynî ihtiyaçları karşılayabilir, geçici olarak araç ve
personel görevlendirebilir. c) Kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler, vakıflar ve 507 sayılı Esnaf ve
Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri
gerçekleştirebilir. d)
Kendilerine ait taşınmaz malları, asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak ve süresi
yirmibeş yılı geçmemek üzere diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilir. Bu
taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması durumunda, tahsis işlemi iptal
edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür. Bu
taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. (b) ve (d)
bentleri uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarına il özel idarelerince karşılanan veya
tahsis edilen taşınmazlar, kamu konutu ve
sosyal tesis olarak kullanılamaz. İl özel
idaresi hizmetlerine gönüllü katılım MADDE 65.-
İl özel idaresi sağlık, eğitim, spor, çevre, trafik ve kültür hizmetleriyle
yaşlılara, kadın ve çocuklara, özürlülere, yoksul ve düşkünlere yönelik
hizmetlerin yapılmasında ilde dayanışma ve katılımı sağlamak, hizmetlerde
etkinlik, tasarruf ve verimliliği artırmak amacıyla gönüllü kişilerin katılımına
yönelik programlar uygular. Gönüllülerin
nitelikleri ve çalıştırılmalarına ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı
tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Yazışma MADDE 66.- İl özel idaresi kamu kurum ve
kuruluşlarıyla doğrudan yazışabilir. Avukatlık
ücretinin dağıtımı MADDE 67.-
İl özel idaresi lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak
karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin, kadroya bağlı olarak çalışan
avukatlara ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında
2.2.1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye
Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır. Yeniden
değerleme oranının uygulanması MADDE 68.-
Bu Kanunda belirtilen ücret, huzur hakkı ve ikramiye ödemeleri hariç diğer parasal
miktarlar, her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme
oranına göre artırılır. Acil durum
plânlaması MADDE 69.-
İl özel idaresi, yangın, sanayi kazaları, deprem ve diğer doğal afetlerden korunmak
veya bunların zararlarını azaltmak amacıyla ilin özelliklerini de dikkate alarak
gerekli afet ve acil durum plânlarını yapar, ekip ve donanımı hazırlar. Acil durum
plânlarının hazırlanmasında varsa il ölçeğindeki diğer acil durum plânlarıyla
da koordinasyon sağlanır ve ilgili bakanlık, kamu kuruluşları, meslek
teşekkülleriyle üniversitelerin ve diğer mahallî idarelerin görüşleri alınır. Plânlar
doğrultusunda halkın eğitimi için gerekli önlemler alınarak ikinci fıkrada sayılan
idareler, kurumlar ve örgütlerle ortak programlar yapılabilir. İl özel
idaresi, il dışında yangın ve doğal afetler meydana gelmesi durumunda, bu bölgelere
gerekli yardım ve destek sağlayabilir. Uygulanmayacak hükümlerMADDE 70.-
Bu Kanunla, il özel idaresinin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve
hizmetlerle ilgili olarak, 24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumî Hıfzıssıhha
Kanunu, 4.7.1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu, 10.6.1949
tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar
Kanunu, 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 3.5.1985 tarihli ve
3194 sayılı İmar Kanunu, 14.6.1989 tarihli ve 3572 sayılı İşyeri Açma ve
Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne
Dair Kanun, 27.5.2004 tarihli ve 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve
Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun
ile 10.7.2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununda bu Kanun hükümlerine
aykırılık bulunması durumunda bu Kanun hükümleri uygulanır. Yürürlükten
kaldırılan hükümler MADDE 71.-
13 Mart 1329 tarihli İl Özel İdaresi Kanunu ile bu Kanunun ek ve değişiklikleri
yürürlükten kaldırılmıştır. GEÇİCİ
MADDE 1.- Bu Kanunun 11 inci maddesi
gereğince yapılacak meclis başkanlık divanı seçimi bu Kanunun yayımı tarihinden
itibaren en geç bir ay içinde yapılır. Bu Kanunun 25 inci maddesi hükmüne uygun il encümeni oluşuncaya kadar mevcut encümen görevine devam eder. GEÇİCİ
MADDE 2.- Memur kadrolarının, il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile
mahalli idare birliklerinde norm kadro uygulamasına geçilinceye kadarki ihdas ve
iptalleri ile boş kadro değişiklikleri, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel
Başkanlığının görüşü ve İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar
Kurulu kararı ile yapılır. Sürekli işçi kadroları ile geçici iş pozisyonları, bu
dönem içerisinde İçişleri Bakanlığının vizesine tâbidir. GEÇİCİ
MADDE 3.- Bu Kanunun 31 inci maddesinde öngörülen stratejik plânların
hazırlanmasına dair altı aylık süre Kanunun yürürlüğünü müteakip
hazırlanması gereken ilk stratejik plânlar için bir yıl olarak uygulanır. Yürürlük MADDE 72.-
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 73.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür. |